Σαν σήμερα την 20η Μάϊου 1973, ήταν η ημέρα που σκοτώθηκαν ο Pasolini και ο Saarinen και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα άλλαξε.
Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Μοτοσικλέτας , τώρα MotoGP , είναι γεμάτο μέρες επιτυχιών, συναρπαστικούς αγώνες ή αθλητικές γιορτές σε αυτά τα 1.000 Grand Prix που συμπληρώθηκαν στο Le Mans το 2023 οπου ηταν ακριβώς 50 χρόνια, μισό αιώνα πριν. Ωστόσο, έχει και τις μαύρες μέρες της, και εδώ θα θυμηθούμε μια από τις χειρότερες αναμνήσεις της πολύτιμης ιστορίας της.
Μια μαύρη μέρα είναι, χωρίς αμφιβολία, η 20η Μαΐου 1973 , η οποία μνημονεύεται ως Η τραγωδία της Monza.
Εκείνο το Σαββατοκύριακο διεξήχθη το Grand Prix of Nations στην πίστα. Η Monza θεωρούνταν ήδη «Ο ναός της ταχύτητας», με τεράστια παράδοση σε μια πίστα που εγκαινιάστηκε το 1922 .
Ο αγώνας των 250cc ήταν ο προτελευταίος αγώνας στο πρόγραμμα, με μόνο τα 500cc να προγραμματισμένα για αργότερα. Νωρίτερα είχαν γίνει οι υπόλοιπες κατηγορίες, με τον προηγούμενο να είναι των 350cc, οπού είχε επικρατήσει σε αυτόν τον αγώνα, ο Giacomo Agostini , με το MV Agusta του, με διαφορά 9,80 δευτερολέπτων από τον δεύτερο Teuvo Länsivuori. Ο ‘Ago’ πήγε στο ‘καραβάνι’ του για να ξεκουραστεί και να προετοιμαστεί για τον αγώνα των 500cc.
Ο Saarinen είχε την pole position για τα 250cc. Η εκκίνηση δόθηκε και, ένα χιλιόμετρο αργότερα, στην είσοδο της στροφής ‘curvone’, και ενώ ο Dieter Braun είχε περάσει πρώτος. Πίσω του ήταν οι Pasolini , Saarinen , Kanaya και Lega. Ξαφνικά, και ενώ πηγαίναν με ταχύτητα γύρω στα 200 km/h , ο Saarinen συγκρούεται με τον Pasolini. Και οι δυο μοτοσυκλέτες μαζί με τους δύο αναβάτες χτυπούν στα κοντινά προστατευτικά κιγκλιδώματα, όπου μερικά προστατευτικά κιγκλιδώματα ήταν καλυμμένα με μπάλες άχυρου, και αναπηδούν πίσω στην πίστα, δηλαδή ξαναμπήκαν στην πίστα πάνω στην αγωνιστική γραμμή, πεσμένοι στο έδαφος. Εκεί, πολλοί οδηγοί προσπαθούν να τους αποφύγουν και επίσης πέφτουν, και κάποιες μοτοσυκλέτες παίρνουν φωτιά.
Φυσικά, όλα σταμάτησαν αμέσως. Οι άνθρωποι των πρώτων βοηθειών έφτασαν αμέσως, αλλά ήδη διαπίστωσαν και επαλήθευσαν ότι ο Saarinen και ο Pasolini είχαν πεθάνει ακαριαία. Εν τω μεταξύ, το κοινό δεν γνώριζε τίποτα, γιατί μόνο ο Dieter Braun είχε περάσει τη γραμμή του τερματισμού, αφού ήταν πρώτος. Ο αγώνας σταμάτησε και ακυρώθηκε, όπως και της επομένης κατηγορίας των 500 κ.εκ.
Αρχικά, μέρος του ιταλικού Τύπου κατηγόρησε για λάδι στην πίστα ως αιτία του ατυχήματος. Στον αγώνα των 350cc, που είχε γίνει πριν, το Benelli του Walter Villa είχε χάσει λάδι και κάποιοι είπαν ότι είχαν δει έναν λεκέ σε εκείνη τη στροφή. Ο Ιταλός είχε βλάβη και πήγε στο γκαράζ, αλλά οι μηχανικοί του τον έφτιαξαν και επέστρεψε με έναν μόνο γύρο να απομένει και τερμάτισε πέμπτος. Η Benelli αρνιόταν πάντα αυτή την κατηγορία.
Η δικαιοσύνη ξεκίνησε έρευνα. Μετά από μήνες έρευνας, ο Alessandro Colombo, ο εμπειρογνώμονας που προσλήφθηκε για την υπόθεση, διαπίστωσε ότι είχε σημειωθεί βλάβη σε ένα από τα έμβολα της Aermacchi Harley-Davidson του Pasolini. Η αμερικανική εταιρεία είχε αποφασίσει να αλλάξει την ψύξη αέρα σε υδρόψυξη για εκείνη την σεζόν.
Άλλο ένα ατύχημα αργότερα
Η μαύρη ιστορία της πίστας συνεχίστηκε λίγες μέρες μετά την τραγωδία στο Παγκόσμιο Κύπελλο, στις 8 Ιουλίου, στον αγώνα στο ιταλικό πρωτάθλημα νέων. Στο ίδιο σημείο, στην στροφή ‘curvone’, ο Renzo Colombini, έπεσε, χτύπησε τις προστασίες και με τον ίδιο τρόπο αναπήδησε και μπήκα πάλι στην πίστα όπου τον χτυπήσαν οι Renato Galtrucco και Carlo Chionio. Και οι τρεις οδηγοί σκοτωθήκαν ακαριαία. Οι αρχές μετα από αυτό αποφάσισαν να κλείσουν τη πίστα της Monza.
Συνέπειες: Το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα αποφάσισε να μην επιστρέψει στην πίστα της Monza. Επέστρεψε μόλις το 1981 όταν διασφαλίστηκε ότι η ασφάλεια είχε βελτιωθεί.
Η Yamaha το 1973 ανακοίνωσε ότι αποσύρεται επίσημα από το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Οι μοτοσυκλέτες τους συνέχισαν, αλλά στα χέρια ιδιωτών οδηγών και ομάδων.
Αλλά, πάνω από όλα, το Παγκόσμιο Κύπελλο έχασε τον Jarno Saarinen, ο οποίος θεωρούνταν οδηγός που άλλαξε την ιστορία. Ήταν οδηγός και μηχανικός στη Φινλανδία και συμμετείχε σε αγώνες πάγου. Γι’ αυτό οδηγούσε με το γόνατο στην άσφαλτο, κάτι που κανείς δεν έκανε. Ο «The Flying Finn» έφερε αυτή την τεχνική στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ταχύτητας, και δεν ξαναβρέθηκε κανείς να το κάνει μέχρι την άφιξη του Kenny Roberts, ο οποίος έκανε κάτι παρόμοιο στην αμερικανική «χωμάτινη πίστα».
Ο Saarinen ήταν πρωταθλητής 250 το 1972 και ο μονός Φινλανδός Παγκόσμιος πρωταθλητής Ταχύτητας. Το 1973 αγωνιζόταν επίσης στα 500 με τη Yamaha. Στα 27 του είχε κερδίσει σε Γαλλία και Αυστρία.
Ο Pasolini , από την πλευρά του, ήταν λιγότερο επιτυχημένος. Προερχόταν από το μοτοκρός και πήγε αργά στην ταχύτητα. Ωστόσο, ήταν δευτεραθλητής στα 250cc το 1972 και ήταν στην ακμή του, στα 34 του χρόνια.
Από τότε, στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα μοτοσικλέτας ή στο MotoGP, υπήρξαν και άλλες ατυχίες και θάνατοι, αλλά η τραγωδία της Monza σημάδεψε ορισμένους αναβάτες, ομάδες και διοργανωτές που άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι η ασφάλεια ήταν ελλιπής μπροστά στις ολοένα και πιο γρήγορες μοτοσυκλέτες . Τώρα, 50 χρόνια μετά, το μόνο που είναι δυνατό, είναι να τους θυμόμαστε και να τιμήσουμε τη μνήμη τους.